İNKILAP TARİHİ 1. SINIF ll. DÖNEM FİNAL NOTLARI

 

İNKILAP TARİHİ

1.    SINIF ll. DÖNEM FİNAL NOTLARI

Yusuf KAYMAKÇI, Tarih

KTO Karatay Üniversitesi

Zararlı Kuruluşlar

·         Rum faaliyetleri    Pontus Rum cemiyeti =) Karadeniz

·         Yunan faaliyetleri    Mavri Mira cemiyeti =) Batı Anadolu

·         Ermeni faaliyetleri   Hınçak ve Taşnak cemiyeti   =) Doğu Anadolu ve Antalyaya kadar olan kısım

·         Yahudi faaliyetleri    Makabi Cemiyeti =)   Filistin

·         Kürt faaliyetleri    Teavün Cemiyeti =) Güney Doğu

Barış Konferansı

18 Ocak 1919 tarihinde toplandılar. Konferansa; Amerika, İngiltere, Fransa, İtalya ve Japonya başta olmak üzere 32 ülke katılmıştır.

·         Ermeniler, Kürtler ve Rumlar konferansa elçi göndererek toprak talebinde bulundular.

·         Yunanlılar İstanbul ve Trakya bölgesini istiyordu.

·         Yunanlılar ile Bulgar ve İtalya nın talepleri uyuşmamaktaydı.

·         Bulgaristan mağlup devlet olduğu için dikkate alınmadı. İtalya ise Fransa ve İngiltere ile arası açık olduğu için dedikleri dikkate alınmadı.

Milli Müdafaa-ı Hukuk Cemiyetleri

Ø Milli İslam Şurası =) Karsta kuruldu. Ermenilere karşı mücadele etmişlerdi.

Ø Trakya Paşaeli Müdafaa-ı Heyeti Osmaniye Cemiyeti =) Trakyada Yunan işgalini durdurmak

Ø İzmir Müdafaa-ı Hukuk-ı Osmaniye Cemiyeti=) İzmirde Yunanlara karşı kuruldu.

Ø Müdafaa-i Vatan Cemiyeti  (Reddi İlhak) =) İzmir Müdafaa-ı Hukukla birleşerek Reddi ilhak adını almıştır.

Ø Trabzon Muhafaza-ı Hukuk Cemiyeti =) Pontusculara karşı kurulmuştur

Ø Milli Kongre Cemiyeti =) Avrupaya karşı Propaganda yapmak için İstanbulda kurulmuştur.

Ø Anadolu Kadınları Müdafaa-ı Vatan Cemiyeti =) Sivas

Ø Kilikyalılar Cemiyeti =) Adana =) Ermenilere karşı kurulmuş

Üç Sancak  Kongresi

5 Kasım 1918 de Kars’ta Milli islam şurası teşkil edildi. 30 Kasım 1918 de 60 delegenin katılımıyla kongre yapıldı Güney Batı Kafkas Geçici Milli Hükümeti kuruldu. 8 bin kişilik ordu, Saday-ı millet gazetesi vardı. Hükümet fazla sürmedi. İngilizlerin 13 Nisan 1919 da Karsı işgal ederek bu hükümete son vermiş, hükümet yetkilileri Malta’ya sürüklenmiştir.

Trakya ve Batı Anadolu’da Düzenlenen Kongreler

Ø  Trakya Paşaeli Müdafaa-ı Hukuk Cemiyeti =) Nisan 1920 Lüleburgaz, Mayıs 1920 Edirne kongreleri

Ø  Balıkesir Kongresi 26 – 30 Temmuz 1919 farklı şehirlerin katılımı (29 madde oluşturuldu)

Amasya Tamimi (21 – 22 Haziran 1919)

Mustafa Kemal Paşa, Refet bey, Rauf bey, Albay Arif ve Selahaddin bey de Amasya’da bir toplantı yaptılar. Bu toplantıda alınan kararlara AmasyaTamimi denmektedir. Amasya Tamimi maddeleri;

1.      Vatanın bütünlüğü ve vatanın istiklali tehlikededir.

2.      İstanbul’da ki merkezi hükümet, üzerine aldığı sorumluluğun icaplarını yerine getirememektedir

3.      Milletin istiklalini yine Milletin azim ve kararı kurtaracaktır.

4.      Milletin içinde bulunduğu durum ve şartlara göre hareket geçmek ve haklarını yüksek sesle cihana işittirmek için her türlü tesir ve kontrolden uzak heyetin varlığı zaruridir.

5.      Anadolu’nun her bakımdan en emniyetli yeri olan Sivas’ta Milli bir kongrenin yapılması kararlaştırılmıştır.

6.      Bunun için bütün vilayetlerin her sancağından milletin güvenini kazanmış 3 temsilcinin mümkün olduğu kadar çabuk yetişmek üzere hemen yola çıkarılması icap etmektedir.

Amasya Tamimi’nin Önemi

1.      Milli bir mukavemet meydana getirmek gerekirse Anadolu’da geçici bir yönetim kurulacaktır.

2.      Gerektiği takdirde, Orta Anadolu’da Ali Fuat Paşa ve Doğu Anadolu’da Kazım Karabekir Paşa sivil ve askeri yönetime el koyacaktır.

MİTİNGLER

Milli Mücadele döneminde çeşitli sebeplerle mitingler yapılmıştır. Sebepleri; İzmirin işgaline karşı, Maraş ve Havalisine karşı yapılan katliamlar, Ali Rıza Paşa Hükümetinin istifası, İstanbulun resmen işgali, İstiklali Osmani münasebetiyle yapılan mitingler.

İzmir’in işgaline karşı Protestolar

İstanbul, Trakya ve Anadolu’nun bir çok noktasında olmuştur. İstanbulda yapılan mitinglerin merkezi Türk Ocaklarıdır. İstanbul’da 5 noktada gerçekleşti.

Ø  Darül funun öğrencileri, İzmirin işgalinden sonra derslere girmeyerek protesto ettiler

Ø  Türk ocaklı gençler Fatih’te 80 bin katılımlı miting yaptılar.

Ø  Üsküdar’da Darül Fünun öğrencileri 30 bin katılımla miting yaptılar

Ø  Kadıköy’de Tıbbiyeli öğrenciler 20 bin kişilik miting yapmışlardır.

Ø  23 Mayıs 1919 günü Sultan Ahmette 200 bin katılımlı miting olmuştur.

Ø  Tekrar 30 Mayıs’ta 100 bin katılımlı mitin olmuştur.

Anadolu’nun muhtelif yerlerinde mitingler olmuştur. Bazıları; İzmir Mitingi 14 mayıs, Denizli, Muğla, Konya, Zonguldak, aydın 15 Mayıs, Acıpayam, Afyon, Edirne, Erzurum, Kastamonu 16 Mayıs, Kilis, Eskişehir 17 Mayıs, Bursa 20, Adapazarı 24 ve Isparta mitingi 11 Haziran 1919 tarihinde gerçekleşmiştir.

Sivas Sonrası Gelişmeler

Sivas Kongresi’n den sonra üyeler bir süre Sivas’ta kalmışlardır.

Meclis-i Mebusan ve Misak-ı Milli

Ø  21 Aralık 1918 tarihinde meclis fesh edilmişti. Anayasaya göre 4 ay içinde tekrar seçimlerin yapılmsı gerekiyordu ancak seçimler yapılamamış ve bu fesiften 1 yıl 22 gün sonra meclis açılabilmiştir

Ø Hükümetin 7 Ekim 1919 günlü kararnamesiyle seçimler 15 vilayet 35 Mülhak liva ve 19 müstakil livada yapıldı.

Misak-ı Milli kararları şunlardı:

1.      Mondros mütarekesi imzalandığı tarihten itibaren, Türk ordusunun elinde bulunan topraklar, Türkiye’nin tabii sınırlarıdır hiçbir surette bölünemez. Arap olan yerlerde halkoylaması yapılmalıdır.

2.      Daha önce kendi isteğiyle anavatana katılmış olan Kars, Ardahan ve Batum’da gerekirse tekrar halkoylamasına başvurabilir.

3.      Sınır dışında bırakılmış bulunan Batı Trakya’da halk kendi kaderini kendisi belirlemelidir.

4.      Marmara ve İstanbul güvenlik altına alınmalıdır.

5.      Komşu devletlerdeki Türklere ne kadar hak verilmişse, Türkiyedeki azınlıklarada o kadar hak verilecektir.

6.      Bütün kapitülasyonlar (adli, mali ve siyasi) kaldırılmalıdır.

Misak-ı Milli kararları 17 Şubat 1920 tarihinde Gazete ve ajanslar yoluyla bütün dünyaya ilan edildi.

Türkiye Büyük Millet Meclisi

TBMM 23 Nisan 1920 Cuma namazından sonra dualarla açıldı. Meclis başkanlığına Mustafa Kemal Paşa’nın teklifiyle bir önerge sunuldu. Bu önerge şöyleydi:

Ø  Hükümet teşkili zaruridir.

Ø  Geçici kaydıyla bir hükümet reisi tanımak ve bir padişah kaymakamı tanımak ihdas etmek uygun değildir.

Ø  Mecliste mütekasıf irade-i milliyeyi, vatanın mukadderatına el koyduğunu tanımak temel prensiptir. TBMM’nin üzerinde bir kuvvet yoktur.

Ø  TBMM yasama ve yürütme yetkilerine sahiptir. Meclisten seçilecek bir heyet hükümet işini yürütür. Meclis reisi bu heyetinde reisidir.

Ø  Padişah ve halife cebir ve ikrahtan kurtulduğu zaman meclisin tanzim edeceği kanun esasları dairesinde vaziyetleri alır.

KUVA-YI MİLLİYE

Kuva-yı milliye kavramı düzünli orduların dışında ordu merkezi komutanlığa bağlı olmayan silahlı gruplar anlamına gelmektedir. Bu dönemde şu gelişmeler yaşandı:

Ø  Ülke savunması konusunda milli irade belirmeye başlamıştır.

Ø  Türk milleti bütün Anadolu’da il ve ilçe bazında kendisini savunmak üzere Müdafaa-ı Hukuk cemiyetleri kurmuştur.

Ø  Bu cemiyetlerin Sivas kongresiyle tek bir çatı altında birleştirilmesine karar verilmiştir.

Ø  Türk milleti bu dönemde gönüllü olarak kendi imkanlarıyla düşmana karşı mücadele vermişlerdir.

Yunan işgaline karşı Kuva-yı Milliye

Yunanların 29 Mayıs 1919 tarihinde ayvalığı işgal etmeleri üzerine 172. Alay komutanı Ali Bey emrindeki milli kuvvetlerle bir yıldan fazla bir sürede Yunanlılara karşı mücadele etmiştir.

Fransız işgaline karşı Kuva-yı Milliye

Fransızlar 21 Aralık 1918 tarihinde Adana’yı işgal etmeleri üzerine Dörtyol’da başlayan Kuva-yı Milliye başlatılmıştır Güney Doğu’da Kuva-yı milliyenin sonuçları:

Ø  Kuva-yı Milliye TBMM’ye büyük bir manevi güç vermiştir.

Ø  Fransızlar Türk milletinin karşısında geri adım atmak zorunda kalmışlardır.

Ø  Sakarya zaferinden hemen sonra Fransızlar Ankara itilafnamesini imzalayarak Hatay dışındaki topraklarımızdan çekilmişlerdir.

Milli mücadeleyi engelleme gayretleri

Milli mücadeleyi engelleme gayretlerinde Ferit Paşa hükümeti önde gelmektedir. Ferit Paşa hükümeti, 11 Nisan 1920’de Şeyhülislam Dürrizade imzasıyla Kuva-yı milliyenin ‘’gayrimeşru’’ olduğuna dair fetva yayınladı.

İç isyanların temel sebepleri

Ø  İstiklal mücadelesi sırasında binlerce İngiliz ajanı Anadolu ile İstanbul’un arasını açmak için birçok entrikalar çevirmişlerdir.

Ø  İkinci temel etken, Ferit Paşa hükümetlerinin politikasıdır.

Ø  Halkın tereddüt içinde kalmasıdır.

İç isyanlar

Milli Mücadele döneminde Anadolu’nun farklı yerlerinde isyanlar çıkmıştır. Bu isyanlar 1919 yılında başlamış 1920 yılı boyunca devam etmiştir.

Doğu Cephesinde Askeri Harekat

Türk ordusu Sarıkamış’a girdi. 30 Ekim’de Kars alındı 7 Kasım2da Gümrü’ye girildi. 7 Kasım’da Ermenilerle mütareke yapıldı. Ermeniler şartlar ağır diye kabul etmeyince savaş tekrar başladı. Sonunda 2 Aralık’ta gümrü anlaşması yapıldı;

Ø  Gümrü Antlaşması TBMM’nin ilk milletlerarası antlaşmasıdır.

Ø  Bu antlaşma ile Kars, Sarıkamış, Iğdır ve Kağızman geri alınmıştır.

Ø  Doğu sınırlarımız güvenlik altına alınmıştır.

Londra Konferansı (21 Şubat – 12 Mart 1921)

12 Şubat 1920 tarihinde Londra’da Türkiye ile yapılacak barış şartlarıyla ilgili bir toplantı yapılmıştı. Bu toplantıda Türklere karşı zor kullanılması kararı alınmış ve bu arada İstanbulun resmen işgaline karar verilmişti.

Moskova Antlaşması (16 Mart 1921)

1.      her iki ülke emperyalizme karşı dayanışma içinde olacaktır.

2.      Misak-ı Milli sınırları Batum istisna edilerek kabul edilmiştir.

3.      Sevr projesini her iki ülkede tanımayacaktır.

4.      İki taraftan birinin tanımadığı antlaşmayı diğer tarafda tanımayacaktır.

5.      İki taraftan birinin tanımadığı bir antlaşmayı diğer taraf ta danımayacaktır.

6.      Kapütülasyonlar kaldırılacaktır

Kars Antlaşması

13 Ekim 1921 de Kars antlaşması imzalanmıştır. Bu antlaşmanın muhtevası az bir farklılıkla Moskovayla aynıdır. Bu anlaşma ile, eski anlaşmalar geçersiz sayılmıştır.

Sakarya Meydan Muharebesi

1.                  Muharebe Sakarya Nehrinin kıyılarında 100 km lik bir alanda 22 gün sürdü.

2.                  Muharebe çok çetin geçti. Yunan bozguna uğrayarak geri çekilmek zorunda kaldı.

3.                  Türk ordusu Yunan ordusunu Eskişehir-Afyon hattına kadar takip ettiler.

Ankara İtilafnamesi

20 Ekim 1921 de Ankara İtilafnamesi imzalandı 13 maddeden meydana gelen antlaşmanın bazı maddeleri;

1.      Türkiye’nin Suriye sınırı Hatay hariç tesbit edilmiştir.

2.      İskenderun ve Antakya’da özel bir yönetim kurulmasına karar verilmiştir.

3.      Türk Fransız kuvvetleri arasındaki çarpışmalara son verilmiştir.

4.      Türk sınırları dışında kalan ve Osmanlı Devleti’nin kurucusu olan Osman Gazi’nin dedesi Süleyman Şah’ın mezarı Türk mezarıyla anılacaktır.

Ankara itilafnamesinin sonuçları;

1.      Güney cephesinde çarpışmalar sona erdiğinden buradaki kuvvetlerimiz artık batı cephesine kaydırılabilecektir.

2.      Fransa bu antlaşmayla itilaf grubundan ayrılmıştır.

3.      İngiltere 22 Ekim 1921 tarihinde Malta’ya gönderdiği sürgünleri serbest bırakmıştır.

Mudanya Mütarekesi

Görüşmeler

Mudanya mütarekesi görüşmelerinde İngiltere (Harrington) Fransa (Charpy) ve İtalya (Monbelli) bulunmuştur. Alınan kararlar şöyleydi;

1.      Türk ve Yunanistan arasındaki çatışmalar durdurulacaktı

2.      Yunan kuvvetleri Doğu Rumeli’yi (Edirne dahil) 15 gün içinde tahliye edecekler

3.      Doğu Rumeli’de TBMM Hükümeti, asayişi sağlamak için 8 bini aşmayan bir kuvvet bulunduracaktır.

4.      Devir teslim esnasında İtilaf devletleri geçici olarak 7 taburluk bir kuvvet bulunduracaklardır.

5.      Barış sağlanıncaya kadar Türk Silahlı Kuvvetleri, Çanakkale ve İzmit Yarımadası’ndaki tespit edilen çizgiyi geçemeyecekler.

6.      Yeni bir Türk devleti doğmuştur.

7.      İngiltere bu mütareke ile TBMM Hükümeti’ni resmen tanımışdır.

İstiklal Savaşının Mali Kaynakları

Milli mücadele dönemi boyunca, istiklal savaşı nın finansı için çeşitli kaynaklardan yararlanılmıştır.

Ağnam resmi(koyun vergisi) çıkarıldı. (Nisan 1920) bu vergi, meclisin çıkardığı ilk kanundur. Duyu-ı Umumiye gelirlerine el konuldu, ithalat vergisi 5 kat arttırıldı, ihracat vergisi arttırıldı.

Tasarruf tedbirleri yapıldı; Millet vekili maaşlarından vergi kesildi. Haberleşme ve ısınma konusunda tasarrufa gidildi. Tekalif-i Milliye emirleri çıkarıldı (7-8 Ağustos 1921). Bu kanunla halkın elindeki malzemenin %40 ına, makbuz karşılığında daha sonra verilmek üzere el konuldu.

Dışarıdan gelen yardımlar; Buharalı Türkler, Azerbeycanlı Türkler, Hindistan Müslümanlar, afrikalı Müslümanlar yardım etmişlerdir. Ankara itilafnamesi imzalandıktan sonra Fransa ve İtalya bir miktar para göndermiştir.

Lozan Antlaşması (24 temmuz 1923)

Lozan görüşmelerine, Türkiye, İngiltere, Fransa, İtalya, Yunanistan, Yugoslavya, Japonya, Romanya ve Sırp- Hırvat-Sloven gibi devletler katılmıştır.

Ø  Yunan mağlup devlet olmasına rağmen müzakerelerde eşit şartlarda muhatap alınmıştır.

Ø  Musul – Kerkük meselesinde ta bir başarısızlık yaşanmıştır.

Ø  Türkiye petrolsüzlüğe mahkum edilmiştir.

Ø  Lozan ile Türk devletinin Üniter bir devlet olduğu kabul edilmiştir.

Ø  Lozanda Duyunu Umumiye meselesinde büyük sıkıntılarla karşılaşılmıştır.

Ø  Lozan Batı Trakya, Adalar, Kıbrıs, Hatay ve Boğazlar gibi meselelerin ileride halledilmesi ve lehimize çözüme kavuşturulması için Türk devletine hak ve insiyatif tanımıştır.

Cumhuriyetin İlanı ve Hilafet

29 Ekim’de Cumhuriyet ilan edildi. Tasarının maddeleri şöyledir:

Ø  Türkiye Devleti’nin hükümet şekli Cumhuriyetdir.

Ø  Türkiye Devleti, Büyük millet meclisi tarafından idare olunur.

Ø  Türkiye Devleti hükümetin inkısam ettiği idare şubelerini icra vekilleri vasıtası ile idare eder.

29 Ekim 1923 günü bu kanun tasarısı mecliste aynen kabul edildi. İlk Cumhurbaşkanı olarak Mustafa Kemal Paşa, ilk Başbakan da İsmet Paşa oldu.

3 Mart 1924 tarihli kanunla ‘’ Hilafet, hükümet ve cumhuriyet mana ve mefhumunda esasen mündemiç olduğundan hilafet makamı mülgadır’’ denilerek halifelik kaldırılmıştır.

Cumhuriyet Dönemi İnkılapları

Hukuk Sahasında Yapılan İnkılaplar

Ø  3 Mart  1924 tarihinde hilafetin lağvıyla birlikte Şer’iye evkaf vekaleti de kaldırıldı

Ø  Medeni kanun, borçlar kanunu ile birlikte İsviçre’den tercüme edilerek 1926 da kabul edilmiştir.

Ø  1926 yılında İtalyan ceza kanunu dikkate alınarak ceza kanunu aynı yıl İsviçre ticaret kanunundan da ticaret kanunu alınmıştır.

Ø  1928 de devletin dini islamdır ibaresi kaldırıldı.

Ø  1929 da Alman ceza muhakeme usulü kanunu, aynı tarihte Almanya’dan deniz ticaret kanunu alınmıştır.

Ø  1932 de İsviçre’den icra iflas kanunu alındı.

Ø  1930 da kadınların seçme ve seçilme hakkı, 1934 yılında genel seçme ve seçilme hakkı verildi.

1921 Anayasası

Teşkilatı esasiye kanunuyla yürürlüğe girmiştir 29 maddeden  oluşmaktadır.

Ø  Hakimiyet kayıtsız şartsız milletindir

Ø  Teşri ve yürütme işleri TBMM’ye verilmiştir.

Ø  Meclis hükümeti sistemi ortaya koyulmuştur

Kültür Sahasında Yapılan İnkılaplar

1.      28 Nisan 1930 da Türk Tarihi Tetkik Heyeti kuruldu.

Atatürk’ün dil anlayışı

Ø  1930 – 34 arası

Ø  1934 – 36 arası

Ø  1936 – 38 arası

Halk Fırkası

      Halk fırkası 9 Eylül 1923 tarihinde kuruldu.

      Bu parti Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk siyasal partisidir

      10 Kasım 1925 tarihinde Cumhuriyet kelimesi eklenmiştir.

      CHF nin genel ilkesi tüm bütün milletin refah ve saadetini sağlamaktı.

      Sivas kongresi partinin ilk kongresi sayılmıştır. İkinci kongre 1927 de yapıldı.

Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası

    26 Ekim 1924 te Kazım Karabekir Paşa’nın birinci Ordu müfettişliğinden istifa etmesiyle başlamıştır

    Tek dereceli seçim sistemine geçilmesini savundular

    Anayasanın milletten vekalet almadan değiştirilmemesini savunmuşlar.

    Milletten izin alınmadan inkılaplar yapılmayacağını söylemişlerdir.

    3 Haziran 1925 te bu parti gericiliği yani dini kışkırtıyor diye kapatıldı.

Serbest Cumhuriyet Fırkası

    12 Ağustos 1930 tarihinde Ali Fethi Okyar tarafından kurulmuştur.

    Parti kurulduktan kısa bir süre sonra halkın bu partiye beklenenden fazla ilgi göstermesi ve Ekim ayı içinde yapılmış olan belediye seçimlerinde başarılı sonuçlar alınması üzerine partinin feshi sağlandı (17 Kasım 1930)

    Çok kısa bir süre sonra bu partiyi destekleyen basınla ilgili olmak üzere 1931 yılında yeni bir matbuat kanunu sağlanmıştır.

HARİCİ GELİŞMELER

Musul Meselesi

Mondros Mütarekesinin 7. maddesine göre Musul'un kendilerine terk edilmesini istediler. Musul'da yerleşik Osmanlı 6. Ordusu Komutanı Ali İhsan Paşa şehri İngilizlere terk etmemek için istifa etti. Yerine Gelen Binbaşı Halit Akmansü İstanbul'dan aldığı emri yerine getirerek Musul'u boşalttı. 15 Kasım 1918 tarihinde İngiliz askerleri Musul'a asker çıkarıp işgal ettiler.

Türk Fransız Münasebetleri

      Cumhuriyetin ilk dönemlerinde Adana-Mersin demir yolu Fransız bir şirket tarafından işletilmekteydi. Türk hükümeti bu şirketi satın almak istedi. Fransa ilk anda karşı çıktı. Sonraki görüşmelerde Türk hükümetine devredildi.

      Borçlar meselesinde en çok sorun çıkaran Fransa olmuştu.

      Türkiye ile Fransa arasında 1936 yılında Suriye’nin bağımsızlığını elde etmesiyle Hatay meselesi gündeme gelmiştir.

      İkinci dünya savaşının eşiğine gelinmesi sebebiyle Fransa Türkiye’ye Hatay konusunda daha yumuşak politika takip etmiştir.

Türk Yunan Münasebetleri

      Makedonya’daki Türklerle Doğu Trakya ve Aydın vilayetindeki Rumların karşılıklı olarak ihtiyari bir şekilde mübadelesi planlanmıştı.

      1 ay sonra 1. Dünya savaşı çıkmasıyla bu mübadele olmadı.

      Batı Trakya ve Yunanistan’dan 240 bin Türk Osmanlı ülkesine gelmiştir. Buna mukabil Batı Anadolu’dan 80 bin Rum, Doğu Trakya’dan 250 bin Rum Yunanistana gitmişlerdir.

      1930 lu yıllarda İtalya’nın Akdenizdeki tehditleri arttıkça Türkiye ile Yunanistan birbirine yakınlaşma ihtiyacı duydu.

      Türkiye – Yunan arasında etabl anlaşmazlığı çözüldükten sonra Venizalos Türkiyeyi ziyarete gitti. Dostluk, tarafsızlık, uzlaştırma ve hakem anlaşması deniz sınırları ile ilgili protokol ile oturma, ticaret ve denizcilik sözleşmesi imzalandı.

      Bir yıl sonra İsmet İnönü’de Yunanistan’ı iade-i ziyarette bulundu.

Türk – Sovyet Münasebetleri

      Sovyet Hükümeti Lozan’da Boğazlar üzerinde mutlak Türk egemenliği tezini savunmuştu.

      Türk-Sovyet yakınlaşması Lozan Barışı sonrası dönemde de Batılı devletlerin Türkiye’ye karışı davranışları doğrultusunda gelişmiştir.

      Türkiye, Sovyetlerle 1925’te Paris’te bir “Tarafsızlık ve Saldırmazlık Antlaşması” imzalanmıştır.

      Türkiye ile Sovyetler Birliği arasındaki iyi ilişkiler 1936 Montrö Boğazlar Sözleşmesi’ne kadar bozulmadan devam edecektir.

Türkiye’nin Milletler Cemiyetine Girişi

Türkiye milletler cemiyetine 1932 yılında dahil olmuştu. Bu cemiyete geç dahil olmanın sebebleri şunlardır;

      Teşkilat 1. Dünya davaşının galipleri tarafından kurulmuştu

      Musul meselesinde cemiyetin İngiltere lehinde tarafgir tutumu sebebiyle Türkiye’nin tepkisini çekmiştir.

      Bolşevik Rusya’nın bu teşkilata karşı mesafeli olması, Türkiye’nin Rusyayla ilişkilerini bozmaması

Türkiye’nin Balkan Ülkeleriyle İlişkileri ve Balkan Antantı (9 Şubat 1934)

      İlk Balkan Konferansı Türkiye ve Yunanistan’ın insiyatifi ile 5 Ekim 1930 tarihinde Atina’da toplanmıştır.

      Birinci Balkan konferansında alınan kararlar nedeniyle ikinci Balkan Konferansı 20 – 26 Ekim İstanbul’da toplandı.

      Bu konferans toplandığı sırada Türkiye ile Yunanistan’ın arasındaki pürüzlerin giderilmesiyle Balkan birliğinin gerçekleşmesinde önemli katkılar sağlandı.

      Üçüncü Balkan Konferansı 23-26 Ekim’de Romanya Bükreş’te toplandı.

      Bu toplantıda Balkan ülkelerinin gümrük birliği kurulmasına karar verildi.

      Balkan Paktı’nın kuruluşunda ilk siyasi teşebbüs Türkiye ile Yunanistan’ın Eylük 1933’te dostluk anlaşması ile gerçekleşmiştir.

Montreux Boğazlar Sözleşmesi

Montrö Boğazlar Sözleşmesi, Türk Boğazlarından (Çanakkale ve İstanbul) geçiş rejimini ve boğazlar bölgesinin güvenliği işlerini düzenleyen sözleşmedir. 1923'te Lozan Antlaşması ile birlikte imzalanan Boğazlar Sözleşmesinin yerine geçmiştir.

Sadabat Paktı

      2 Ekim 1935 tarihinde Cenevre’de Türkiye, İran ve Irak arasında imzalandı.

      Daha sonra 8 Temmuz’da 1935 tarihinde Tahran’da Afganistan’ında iştirakiyle pakt genişlemiştir.

      Pakt 5 yıl süre ile anlaşmaya varılmıştır.

      Sadabat Paktı, üye ülkelerce fesh edilmediği halde ikinci dünya savaşından sonra canlılığını sürdürememiştir.